Sepet Sayfası

Budama Hakkında Herşey! Budama Nasıl Yapılır?

Kasım 2024

Budama Hakkında Herşey! Budama Nasıl Yapılır?

BUDAMA Nedir?

Almanca;Ausholzen, Ausästen, Beschneiden Fransızca; Taille, emendageİngilizce; Pruning, lopping, trimming

Odunlaşmış bitkilerde kırık, ezik, hastalık, sık ve eğri büyümekte olan dallar budanarak ağaçlara düzgün şekiller verilir. Meyve ağaçlarında kaliteli çiçek açmasını ve meyve alınmasını etkiler. Bahçelerdeki süs ağaç ve çalılarının Budama Makası ile şekilleri ve güzellikleri muhafaza edilir.

Bahçe bakımında kullanılan yüksek kaliteli ve ergonomik budama makası, hassas kesimler için ideal bir tercihtir.
Bahçe bakımında kullanılan yüksek kaliteli ve ergonomik budama makası, hassas kesimler için ideal bir tercihtir.

Genç meyve ağaçları, taçsız olarak düz bir fidan hâlinde dikilir. İlk yıllar, gövdeden çıkan yan dallara dokunulmaz. Sadece, kök boğazından çıkan sürgünler temizlenir. Ağaç çeşidine göre; şeftali ve kayısılarda ikinci, elma ve armutlarda ise üçüncü yıl şekil verme budaması yapılır. Meyve ağaçlarının alçak boylu ve kısa dallı olmaları erken ve bol meyve verimini etkiler. Dallar enliliğine büyümeli (uzayıp gitmemeli)dir. Alçak boylu meyve ağaçlarında bakım ve meyve toplama kolay olur. Budama ile terbiye edilmiş meyve ağaçları; alçak yapılı, 3-5 ana dallı, tacın alt tarafı bol yapraklı ve meyve dallı olur. Gençleştirme budaması, ağaçlarda yeniden kuvvetle sürgünler meydana getirerek yeni bir taç teşkil edilmesi için yapılır. Böylece, ağaçta verim yeniden arttırılacağı gibi, meyvelerin de kaliteleri yükseltilmiş olur. İhtiyarlamış ve ölmeye yüz tutmuş ağaçlarda gençleştirme budaması yapılmaz. Gençleştirmede meyve türlerinin budamaya karşı dayanma dereceleri de göz önünde bulundurulur. Zeytin ağacı budamaya karşı en fazla dayanıklı olandır. Bunu dayanma derecelerine göre; armut, erik, elma, şeftali, kayısı, dut ve kiraz ağaçları sırayla takip eder.


Düzgün bir taç budaması yapıldıktan sonra, iyi bir toprak işlemesi, sulama ve gübreleme ile yeter miktarda meyve dal ve dalcıklarının meydana gelmesine yardımcı olunmalıdır.

Yaz budaması: Kış budamasından sonra, ağaçların yaşlı kısımlarında budanan yerlerin kenarlarından, lüzumsuz sürgünler çıkabilir. Yaz başlarında bu lüzumsuz sürgünleri kesmek veya kısaltmak icab eder. Bu suretle ağaçlarda kuvvet israfı önlenmiş olur.


BUDAMA NE ZAMAN YAPILIR?


Akçaağaç, Huş, Ceviz, Yalancı Akasya ve Kızılağaç türleri, Kavaklar yaralan kanayan (akan) ağaçlar olduklarından ilkbaharda budanmamalı, yaz veya sonbaharda budanmalıdır.

Ardıç, Şimşir, Servi ve Yalancı Serviler bütün mevsim boyunca büyümeye devam ettiklerinden budama zamanı yıl boyunca olabilir. Bununla beraber bunlar da Haziran, Temmuz ayları hatta Ağustos'a kadar budanabilir...

Oya Ağacı gibi türlerde ise budama ağaçlar sürmeden kışın veya erken ilkbaharda yapılmalıdır. Aksi halde o yıl açacak çiçeklerin tomurcukları da budamada alınmış olur ve ağaç o yıl çiçek açmaz

.BUDAMA SONRASI İŞLEMLER


Budama sonrasında ağaçlar tahrik olurlar ve hayatiyeti devam etmek için kök sistemindeki besin elementlerini harcamak maksadıyla bol sürgün verirler.

Budama eğer tepe tacında yapılmış ise budama sonrası bakım önlemleri 2-3 yıl sürmelidir. Koruyucu macunlar 3-4 yıl boyunca yara yüzenini korumaktadır. Ancak su ve kök sürgünleri devamlı suretle kontrol edilmelidir. 

Meyve Ağaçları Neden Budanır?

Budama yapılmayan ağaçlarda;

Fazla verim nedeniyle dallar kırılır,

Sık dallanma sonucu iç kısımdaki dallar ışık almaz,

Periyodisite (ürün bir yıl var ve bir yıl yok) görülür

Meyve ağaçlarında budama, dal kesme, dal eğme, dal seyreltme, uç alma ve dalların açılarının genişletilmesi veya daraltılması gibi işlemlere denir. Bu işlemler genel olarak şu amaçlar için yapılır.

Ağaçlara istenilen şekli vermek.

Ağaçlarda meyve verimi ile sürgün oluşumunu dengelemek.

Periyodisitenin (ürün bir yıl var ve bir yıl yok) etkisini azaltmak.

Dal kırılma ve sarkmalarını azaltmak. 

Ne Zaman Budama Yapılmalıdır?

Kışları çok soğuk geçen bölgelerde ise budama yerlerinin soğuktan zarar görmemeleri için budamayı soğuklar geçtikten sonra; fakat ağaçlar uyanmadan önce yapmalıdır.

Meyve ağaçlarının budanma şekli, meyve tür ve çeşidine, ağaçların yaşına, toprak ve iklim koşullarına, budamadan beklenen amaca ve ağacın gelişme gücüne göre değişir. Bu nedenle her meyve tür ve çeşidinin değişik iklim ve toprak koşullarındaki gelişme gücünün ve bunların budamaya karşı gösterdiği tepkilerin iyi bilinmesi gerekir. Ayrıca dalların kesilmesi, bırakılacak ve kesilecek dalların iyi seçilmesi konusundaki genel kuralların da bilinmesi zorunludur. Bazı kurallar aşağıda sıralanmıştır.

Bitkilerinizi sağlıklı ve gür yetiştirmek için budama çok önemli! Fidanistanbul'un uzman ekibi tarafından hazırlanan bu kapsamlı budama rehberi ile bitkilerinize nasıl özen göstereceğinizi öğrenin. 
Bitkilerinizi sağlıklı ve gür yetiştirmek için budama çok önemli! Fidanistanbul'un uzman ekibi tarafından hazırlanan bu kapsamlı budama rehberi ile bitkilerinize nasıl özen göstereceğinizi öğrenin. 

1Kuvvetli gelişen ağaçlarda veya dallarda az kesim yapılmalı, zayıf gelişenlerde ise fazla kesim yapmalıdır

Zayıf gelişen dalların gelişmesini artırmak için açıları daraltılmalı, kuvvetli gelişen dalların gelişmesini azaltmak için ise dallar eğilerek açıları genişletilmelidir.

Şekil oluşturma amacıyla ana dalların açılarının düzenlenmesinde ana dalların gövde ile açıları 45-60 olmalıdır. Bu işlem yaz aylarında da yapılabilir.

Budanan yerlerde tırnak veya budak bırakılmamalıdır.

Kalın dal kesimlerinde mutlaka yük alma işlemi yapılmalıdır. Bu sayede kabuk veya dal yarılmaları önlenmiş olur. Yara yerleri aşı macunu veya kara boya ile kapatılmalıdır.

Dal kesimleri bir yan dalın veya gözün hemen üzerinden gözün veya dalın aksi yönüne doğru hafif meyilli olarak yapılmalıdır.

Budama Şekilleri Nelerdir?

Şekil Budaması

Bir meyve ağacından en yüksek verimi alabilmek için ana dalların iyi oluşturulması yanında yardımcı dalların da düzenli seçilmesi gerekir. Genellikle genç ağaçlar kuvvetli ve uzun sürgünler meydana getirirler. Ana dalı oluşturacak bu sürgünler üzerinde yardımcı (tali) dalların meydana gelmesi için dalların uçları kesilmelidir. Bilhassa yan dal vermeyen meyve tür ve çeşitlerinde bu çok önemlidir. 80-100 cm ve daha uzun sürgün veren genç ağaçlarda dalların uçları alınmadığında istenilen yönde ve sayıda tali dallar oluşmayacağı için ilerde ana dallar üzerinde boşluklar meydana gelir. Bu da ağaçtan genelde daha az meyve alınmasına neden olur.

Mahsul Budaması

Budama sonucunda ağaçta bırakılacak en uç dallar veya gözler daha öncede belirtildiği gibi tacın dışına doğru bakmalı, diğer dallar ise ağacın boşluklarını doldurmalı ve güneş görebilmelidir. Kalın dallar üzerinde bulunan küçük meyve dalları çok sık değillerse kesilmemelidir. Böylece ağaç tacının maksimum hacminden yararlanılarak verim artırılabilir.

Mahsul budamasında meyve dallarının uzunluğu iri meyveli şeftali, elma ve armut gibi meyve türlerinde en fazla 40 cm kadar olmalıdır. Zayıf dallar daha kısa, kuvvetli dallar daha uzun bırakılmalıdır. Bir yıllık uzun bir dalın ucu kesilmeden bırakılırsa, üzerinde meydana gelen fazla sayıdaki meyve, dalın kırılmasına neden olabilir. Ayrıca böyle dallar yeterli uzunlukta yeni sürgün veremezler. Bilhassa şeftali ağaçlarında daha sonraki yıllar verimde azalma ve ağacın gelişmesinde zayıflama görülür. Mahsul budaması sonucunda ağaç hem o yıl yeterli ürün vermeli, hem de daha sonraki yıllarda verim verecek yeni sürgünler oluşturmalıdır. Bir dalın hem meyve vermesi ve hem de yeni sürgün oluşturması o dalın ortalama üçte birini (1/3’ünü) kesmekle sağlanabilir. Daha fazla kesim meyvenin az olmasına, fakat sürgünlerin kuvvetli gelişmesine, az kesim ise meyvenin çok olmasına ve sürgünlerin zayıf gelişmesine neden olur. Ortalama 30 cm’den kısa olan meyve dallarında genellikle uç alma işlemi yapılmamalıdır.

Meyve ağaçları yaşlandıkça genellikle verimi fazlalaşır ve sürgün gelişmesi zayıflar. Bu tür bir gelişmenin uzun süre devam etmesi, zamanla verimin de azalmasına neden olur. İyi, kaliteli ve her yıl düzenli meyve elde etmek, ancak ağaç fizyolojik dengede olduğu zaman mümkündür. Yaşlı ağaçlarda diğer bakım tedbirleri yanında, ağaçta yapılacak kalın dal kesimleri yani gençleştirme budaması da ağacın verimini ve sürgün gelişmesini dengeler. Bazı meyve türleri çok kalın dal keserek ağacı gençleştirmeye karşı zamk çıkarma, kuruma gibi olumsuz tepki gösterirler. Bu gruba giren erik, kiraz, vişne, kayısı, şeftali ve badem gibi meyve türlerinde geçleştirme budaması, daha genç ve ince dalları keserek yapılmalıdır. Elma, armut, zeytin, ayva ve turunçgiller gibi meyve türlerinde gençleştirme budaması başarıyla uygulanır.

Budayıcı budama sırasında aşağıda belirtilen konulara dikkat etmelidir.

Ağacın gelişme gücünü, meyve dallarındaki çiçek tomurcuğunun miktarını budamaya etkili olabilecek diğer faktörleri Başka bir ifade ile budayıcı ağacı iyi tanımalı ve onun kesime karşı göstereceği tepkiyi, dolayısıyla kesimin verime ve meyve kalitesine etkilerini iyi tahmin edebilmelidir.

Budama sonunda çıkan budama artıkları ve bahçe kenarlarındaki çalılıklar, kuru bitki parçaları hastalık ve zararlıların en iyi barınak yeridir. Meyve ağaçlarına ve ürünlerine zarar veren bu hastalık ve zararlıların çoğalmaması için bu artıklar yakılmalı veya bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Budama sonunda meyve ağaçlarında kış ilaçlamalarının da yapılması zorunludur.



Süper Fırsatlar
Sınırlı süreli %50 indirim
Image

Balkon Saksısı Korkuluk Aparatı 2 Adet

5
%4₺ 310
₺ 299
Image

Domates Fidesi 5 Adet

5
%43₺ 210
₺ 120
Image

Bitki Besini Çiçekli Bitkiler İçin Orkideler İçin Özel Yaprak Parlatıcı Yaprak Temizleyici

0
%21₺ 850
₺ 669
Image

Profesyonel Aşı Makası 21 cm

5
%16₺ 2.000
₺ 1.690
Image

Asma Fidanı ROYAL 20 40 cm Aşılı Açık Köklü

5
%12₺ 520
₺ 459
Image

Yaprak Artanic Azotlu Gübre 1 Kilo

5
%33₺ 310
₺ 209
Image

Amerikan Sığla Ağacı Liquidambar styraciflua Slender Silhouette 20 40 cm Saksıda

4.33
%23₺ 480
₺ 369
Image

Zümrüt Saksı Fuşya Renk 7.5 Litre

5
%25₺ 1.000
₺ 749
Image

Menderes Acı Kil Sivri Biber Tohumu Paket 25 gram

5
%39₺ 210
₺ 129
Image

Kiraz Fidanı Lambert 120 cm Açık Köklü

5
%20₺ 810
₺ 649
Image

Oligomax Aqua 13 40 13 NPK Gübre 2 Kilo

5
%40₺ 1.250
₺ 750
Image

Papatya Saksı Beyaz Renk 6 Litre

5
%27₺ 600
₺ 439
Image

Sakız Ağacı Fidanı Pistacia lentiscus 20 30 cm Dişi Saksıda

5
%36₺ 690
₺ 439
Image

Efe Püskülü Billbergia nutans 40 50 cm Saksıda

5
%29₺ 350
₺ 249
Image

Yasemin Fidanı Sarı Jasminum nudiflorum

5
%39₺ 1.300
₺ 799
Image

Hediyelik Sukulent Kaktüs Çeşitleri 3 Adet

5
%23₺ 220
₺ 169
Image

Kiraz Fidanı KARABODUR 120 cm

5
%25₺ 810
₺ 609
Image

Yaban Asması Krem Beyaz Çiçekli Clematis Guernsey Cream İthal Saksıda

5
%40₺ 1.890
₺ 1.139
Image

4x50 Beton Çivisi 100 Adet

5
%22₺ 230
₺ 179
Image

Kalp Kalbe Karşı Çiçeği Ceropegia woodii Saksıda

4.75
%62₺ 1.000
₺ 379
Büyük Koleksiyonlar
Size özel en iyi bitki listelerini inceleyin

Diğer Eğitimler

Bakmadan Çıkma

Image

Kamkat Fidanı Citrus fortunella Kumquat 40 60 cm Saksıda

4.5
%60₺ 1.310
₺ 519
Image

Asma Fidanı Köhnü Aşılı Saksıda

5
%12₺ 520
₺ 459
Image

Mini Kaktüs Çeşitleri 3 Adet

5
%14₺ 220
₺ 189
Image

Ceviz Fidanı Pedro 3 Yaş Saksıda

5
%18₺ 1.140
₺ 939
Image

Bonsai İçin Limon Fidanı20 40 cm Saksıda

5
%17₺ 750
₺ 619
Image

Tropikal Saksı Toprağı 5 Lt

5
%29₺ 310
₺ 219
Image

Alman Papatyası Margrit Papatya Gerbera Saksıda

5
%21₺ 380
₺ 299
Image

Sarmaşık Bitkisi Duvar Sarmaşığı Ficus repens 20 40 cm Saksıda

5
%15₺ 750
₺ 639
Image

Dut Fidanı Siyah 120 cm

4.78
%20₺ 690
₺ 549
Image

Yaprak Döken Beyaz Yıldız Manolya Magnolia Saksıda

5
%60₺ 2.500
₺ 999
Image

Yaban Mersini Fidanı Vaccinium corymbosum BLUE GOLD 3 Yaş Saksıda

5
%22₺ 1.030
₺ 799
Image

Erik Fidanı PAPAZ 120 cm Açık Kök

5
%17₺ 750
₺ 619
Image

Rüya Çiçeği Bordo Yeşil Yapraklı Loropetalum chinense Rubrum 20 cm

5
%12₺ 980
₺ 859
Image

Ceviz Üzüm Kayısı Vişne Fidan Paket Kampanyası

5
%1₺ 2.130
₺ 2.119
Image

Ceviz Fidanı YALOVA 4 120 cm 4 Yaş Saksıda

5
%39₺ 1.860
₺ 1.139
Image

Pepino Fidesi Solanum muricatum Saksıda

5
%26₺ 510
₺ 379
Image

Alaska Badem Fidanı NONPARELLE NONPAREİL

0
%11₺ 650
₺ 579
Image

Kayısı Elma Erik Armut Kiraz Fidanı Paket Kampanyası

0
%16₺ 3.290
₺ 2.749
Image

Elvan Saksı Kırmızı Renk 0,13 Litre

5
%10₺ 300
₺ 269
Image

Papatya Saksı Beyaz Renk 6 Litre

5
%27₺ 600
₺ 439