(Anthonomus pomorum L.)

Badem gözkurdu (A. amygdali Hust.)

Tanımı ve Yaşayışı

Elma gözkurdu

(Anthonomus pomorum)

• Elma gözkurdu erginlerinin vücutları ince, sık ve sarımsı gri renkte tüylerle örtülüdür.

• Üst kanatların rengi siyahımsı kahve-renginden açık kahverengiye kadar değişir. Üst kanatlarda iki kahverengi bant ile çevrilmiş "V” harfi şeklinde bir leke vardır.

• Antenleri hortumun ortasından çıkmıştır.

• Yumurtaları beyaz renkte, oval şekilli 0.7x0.5 mm ebadındadır.

• Larvaları bacaksız, olgunlaştığında kıvrık vücutlu, 0.8 mm kadar boyunda ve beyaz renkli olup, baş kapsülleri kahve renklidir .

• Üç larva dönemi geçirdikten sonra oluşan pupaları serbest pupa tipinde ve 4.5 mm boyundadır.

• Erginler kışı ağaç kabukları, taş, yaprak döküntüleri altında veya toprağın yarık ve çatlaklarında geçirir.

• Günlük ortalama sıcaklık 7-8°C, maksimum sıcaklık 10-11°C’yi bulduğunda erginler kışlakları terk etmeye başlar.

• Şubat ortasından mart sonuna kadar olan bu zamanda beslenme ve uçuş bakımından büyük aktivite göstererek ağaçların açmakta olan tomurcuk, filiz ve sürgünleri ile beslenirler.

• Yumurtalarını henüz tozlaşmakta olan çiçek tomurcukları içine bırakırlar.

• Bir dişi ömrü boyunca ortalama 25 yumurta bırakır.

• Larvalar 2-4 haftada gelişerek aynı çiçek evinde pupa olur.

• Genellikle mayıs içinde pupa dönemi sona erer ve çıkan erginler taze yaprak ve sürgünlerle kısa bir süre beslenerek, yaz ortasına doğru kışlık yerlerine çekilirler.

• Yılda 1 döl verir.

Badem gözkurdu (A. amygdali)

• Badem gözkurdu erginleri 3.0-4.2 mm uzunluğunda, kahve renklidir.

• Üst kanatlar, erkek bireylerde gri, dişilerde sarı renkli üç çizgi ile desenlenmiştir.

• Yumurtaları oval, süt beyaz renktedir.

• Olgun larvalar az çok silindirik şekilli ve beyaz renkli olup baş kapsülleri kırmızımsı parlak kahve renklidir.

• Badem gözkurtlarının dişileri sonbaharda barınaklarından çıkarak 2 hafta kadar odun ve çiçek gözlerinde beslenirler.

• Yumurtalarını ilkbaharda açacak olan odun ve çiçek gözlerine bırakırlar.

• Yumurtadan çıkan larvalar bütün kış süresince tomurcukları yiyerek beslenir.

• Bahar aylarında da önce pupa, sonra ergin hale gelirler.

• Yılda 1 döl verir.

Zarar Şekli

• Meyve gözkurtlarının larvaları çiçek tomurcukları içinde beslenip geliştikleri için, zarar gören çiçekler açılamaz ve meyve bağlamazlar. Bu tip çiçekler kahve-rengileşir kuruyarak ağaç üzerinde kalırlar.

• Özellikle bakımsız bahçelerde yoğunluk armaktadır.

• Erginler çiçekler dışında taze yaprak, filiz ve sürgünlerle de beslenirler.

Zararlı Olduğu Bitkiler

Elma, armut, ahlat, badem, kestane, ayva, ceviz, çitlenbik, gül, erik, şeftali, kiraz, ceviz, elma, ayva, ateş dikeni, armut, vişne, mahlep, gül, iğdedir.

Mücadele Yöntemleri

Mekanik Mücadele

• Gözlerin patlamasından itibaren çiçek tomurcukları görününceye dek ağaçların altına çarşaf serip dalları sallayarak düşen erginler ve ergin çıkışından önce zarar görmüş çiçekler toplanıp imha edilmelidir.

• Kışın veya budama sırasında yapılacak dal kontrollerinde zarar görmüş gözlerin bulunduğu dallar kesilerek ayıklanmalıdır.

Kimyasal Mücadele

• Bulaşık olduğu bilinen bahçelerde marttan itibaren 7-10 gün aralar ile yapılan sürveylerde, bir ağaçta ortalama 10 zarar görmüş çiçek tomurcuğu varsa veya 100 darbede 30 ergin bulunmuşsa, bu zararlı ile ilaçlı mücadele yapılmalıdır.

Erginler faaliyete başlar başlamaz ve yukarıdaki eşiğe ulaşılınca ilaçlama yapılır.

• En uygun zaman fenolojik olarak farekulağı dönemidir.

• Çiçek tomurcukları görülmeye başlayınca ilaçlama bitirilmiş olmalıdır.

• Herhangi bir neden ile bu zamanda ilaçlama yapılamazsa, mayısın ilk haftasında çiçek taç yaprakları tamamen döküldükten sonra, zarar görmüş çiçek tomurcukları kafes içine alınır. Günlük kontroller ile ergin çıkış başlangıcı saptandıktan 1 hafta sonra geç ilkbahar ilaçlaması yapılır.