EKOLOJİK İSTEKLERİ
1. İklim İstekleri
Patlıcan, sıcak iklim sebzesidir, soğuklardan çok etkilenir. Yetiştirilme devresinde sıcaklık -1- 2oC’ sıcaklığa düştüğü zaman bitki yaşamını yitirir. Ilıman iklimlerde yıllık kültür bitkisi olarak yetiştirildiği için tohum ekiminden itibaren hasat devresi sonuna kadar don olmayan ve bitkinin gelişmesi ile ürün vermesi için normal olarak 15–35 oC sıcaklığa ihtiyacı vardır. İyi bir yetiştiricilik için ortalama 6 aylık bir vegetasyon dönemine gereksinim vardır. Tropik ve suptropik iklime sahip olan yerlerde ise küçük bir ağaç şeklinde olup çok yıllıktır
2. Toprak İstekleri
Patlıcan toprak bakımından oldukça seçici bir sebzedir. Killi topraklardan hoşlanmaz. Ağır ve rutubetlitopraklarda kök çürüklüğüne sıkça rastlanır. Derin, yumuşak, geçirgen, organik madde ve besin maddesince zengin tınlı topraklarda iyi gelişir ve bol ürün verir. Erkencilik düşünüldüğünde ahır gübresiveya yeşil gübreleme yapılmış tınlı-kumlu topraklardan yararlanılmalıdır
Patlıcan Ekim ve Dikimi
Hazırlanan tarlaya tohumlar direk ekilerek yetiştiricilik yapılmaktadır; ancak, bu yöntem çok zahmetli ve ekonomik olmadığından tavsiye edilmeyen ve kullanılmayan bir yöntemdir. Patlıcan tohumları, bahçedeki esas yerlerine dikim zamanları gözönünde tutularak sıcak yastıklara ekilir. Ekimde m2’ye 5-6g tohum kullanılır. Sıraya ekim yapılır. Tohum ekiminden sonra tohumların üzeri 0,5 cm kadar kalınlıkta harçla örtülür ve üzerleri tahta tokmakla hafifçe bastırılır. Daha sonra tohumların üzeri süzgeçli kovalarla tohumun bulunduğu bölgeye kadar yastıklar ıslatılır. Patlıcan tohumları sıcak yastıkta toprak sıcaklığı 25-30oC olduğu zaman 10-15 gün sonra çimlenmeye başlar. Tohumlar çimlendikten sonra sıra üzerinde 3-4 cm’ de bir fide bırakılır. Patlıcan tohumları sıraya ekilmişse, elde edilen fidelerin şaşırtılmasına gerek yoktur. Son yıllarda sıcak yastıklardaki üretim yerine viollerde topraklı fide yetiştiriciliği yaygınlaşmaya başlamıştır. Viollerde yetiştirilen fideler, daha sonra esas yerlerine topraklı olarak dikilir. Patlıcan fidelerinin dikim zamanı bölgenin ilkbahar donlarının sona ermesine bağlıdır. Patlıcan fideleri tarlaya dikildikten (şaşırtıldıktan) sonra can suyu verilir. Dikim zamanı hava sıcak ise patlıcan fideleri ilk günlerde, adeta toprak yüzüne yapışmış cansız bir manzara gösterir. Fidelerin bu durumuna aldanılmamalıdır; çünkü dikimden bir hafta sonra tutmuş fidelerin canlandıkları görülür. İşte bu devrede tutmamış olan fidelerin yerine yedekleri dikilmelidir.
Sulama
Patlıcan yetiştiriciliğinde pratik bir kaide olarak ilk can suyundan sonra-hava durumuna göre- 15-20 gün müddetle su verilmez. Bundan sonra ihtiyaç olursa bolca su verilir. Çiçeklenme devresinde yersizsulamadan kaçınılmalıdır. Bitkiler üzerinde ilk meyveler görülmeye başladıktan sonra bitkinin durumuna göre belli periyotlarla su vermek ve özellikle hasat devresine girildikten sonra her hasadın ardındansulama ihmal edilmemelidir. En uygun ve tavsiye edilen sulama yöntemi damlama sulamadır. Patlıcan yetişme devresinde 7-8 günde bir sulanmalıdır; aksi takdirde gelişme yavaşlar mahsul azalır vemeyvelerde acılık başlar.
Gübreleme
Patlıcan ahır ve ticaret gübrelerini sever. Sonbaharda patlıcan tarlasına dekar başına 5-6 ton yanmış ahır gübresi verilmelidir. Ahır gübresine ek olarak ticari gübre verilmelidir. 8-12 kg azot, 8-10 kg fosfor ve 8-10 kg potasyum verilmelidir.
Budama
Sera patlıcan çeşitlerinde budama önemli rol oynar. 2,5-3 m boylanan çeşitlerde 3-4 gövdenin gelişmesine izin verilir. Bu gövde üzerindeki koltuklar üzerinde 2 meyve oluştuktan sonra uçları alınır. Hastalıklı yapraklar da sık sık temizlenmelidir. Genellikle hasat sonuna gelindiği zaman hasat süresini uzatmak amacıyla, gelişmesi duraklamış olan patlıcan bitkileri 2-3 yaprak üzerinden budanır.
1. İklim İstekleri
Patlıcan, sıcak iklim sebzesidir, soğuklardan çok etkilenir. Yetiştirilme devresinde sıcaklık -1- 2oC’ sıcaklığa düştüğü zaman bitki yaşamını yitirir. Ilıman iklimlerde yıllık kültür bitkisi olarak yetiştirildiği için tohum ekiminden itibaren hasat devresi sonuna kadar don olmayan ve bitkinin gelişmesi ile ürün vermesi için normal olarak 15–35 oC sıcaklığa ihtiyacı vardır. İyi bir yetiştiricilik için ortalama 6 aylık bir vegetasyon dönemine gereksinim vardır. Tropik ve suptropik iklime sahip olan yerlerde ise küçük bir ağaç şeklinde olup çok yıllıktır
2. Toprak İstekleri
Patlıcan toprak bakımından oldukça seçici bir sebzedir. Killi topraklardan hoşlanmaz. Ağır ve rutubetlitopraklarda kök çürüklüğüne sıkça rastlanır. Derin, yumuşak, geçirgen, organik madde ve besin maddesince zengin tınlı topraklarda iyi gelişir ve bol ürün verir. Erkencilik düşünüldüğünde ahır gübresiveya yeşil gübreleme yapılmış tınlı-kumlu topraklardan yararlanılmalıdır
Patlıcan Ekim ve Dikimi
Hazırlanan tarlaya tohumlar direk ekilerek yetiştiricilik yapılmaktadır; ancak, bu yöntem çok zahmetli ve ekonomik olmadığından tavsiye edilmeyen ve kullanılmayan bir yöntemdir. Patlıcan tohumları, bahçedeki esas yerlerine dikim zamanları gözönünde tutularak sıcak yastıklara ekilir. Ekimde m2’ye 5-6g tohum kullanılır. Sıraya ekim yapılır. Tohum ekiminden sonra tohumların üzeri 0,5 cm kadar kalınlıkta harçla örtülür ve üzerleri tahta tokmakla hafifçe bastırılır. Daha sonra tohumların üzeri süzgeçli kovalarla tohumun bulunduğu bölgeye kadar yastıklar ıslatılır. Patlıcan tohumları sıcak yastıkta toprak sıcaklığı 25-30oC olduğu zaman 10-15 gün sonra çimlenmeye başlar. Tohumlar çimlendikten sonra sıra üzerinde 3-4 cm’ de bir fide bırakılır. Patlıcan tohumları sıraya ekilmişse, elde edilen fidelerin şaşırtılmasına gerek yoktur. Son yıllarda sıcak yastıklardaki üretim yerine viollerde topraklı fide yetiştiriciliği yaygınlaşmaya başlamıştır. Viollerde yetiştirilen fideler, daha sonra esas yerlerine topraklı olarak dikilir. Patlıcan fidelerinin dikim zamanı bölgenin ilkbahar donlarının sona ermesine bağlıdır. Patlıcan fideleri tarlaya dikildikten (şaşırtıldıktan) sonra can suyu verilir. Dikim zamanı hava sıcak ise patlıcan fideleri ilk günlerde, adeta toprak yüzüne yapışmış cansız bir manzara gösterir. Fidelerin bu durumuna aldanılmamalıdır; çünkü dikimden bir hafta sonra tutmuş fidelerin canlandıkları görülür. İşte bu devrede tutmamış olan fidelerin yerine yedekleri dikilmelidir.
Sulama
Patlıcan yetiştiriciliğinde pratik bir kaide olarak ilk can suyundan sonra-hava durumuna göre- 15-20 gün müddetle su verilmez. Bundan sonra ihtiyaç olursa bolca su verilir. Çiçeklenme devresinde yersizsulamadan kaçınılmalıdır. Bitkiler üzerinde ilk meyveler görülmeye başladıktan sonra bitkinin durumuna göre belli periyotlarla su vermek ve özellikle hasat devresine girildikten sonra her hasadın ardındansulama ihmal edilmemelidir. En uygun ve tavsiye edilen sulama yöntemi damlama sulamadır. Patlıcan yetişme devresinde 7-8 günde bir sulanmalıdır; aksi takdirde gelişme yavaşlar mahsul azalır vemeyvelerde acılık başlar.
Gübreleme
Patlıcan ahır ve ticaret gübrelerini sever. Sonbaharda patlıcan tarlasına dekar başına 5-6 ton yanmış ahır gübresi verilmelidir. Ahır gübresine ek olarak ticari gübre verilmelidir. 8-12 kg azot, 8-10 kg fosfor ve 8-10 kg potasyum verilmelidir.
Budama
Sera patlıcan çeşitlerinde budama önemli rol oynar. 2,5-3 m boylanan çeşitlerde 3-4 gövdenin gelişmesine izin verilir. Bu gövde üzerindeki koltuklar üzerinde 2 meyve oluştuktan sonra uçları alınır. Hastalıklı yapraklar da sık sık temizlenmelidir. Genellikle hasat sonuna gelindiği zaman hasat süresini uzatmak amacıyla, gelişmesi duraklamış olan patlıcan bitkileri 2-3 yaprak üzerinden budanır.
