Gazanya bileşikgiller familyasından, papatyaya benzer büyük renk renk çiçekleri olan çok yıllık açıkhava süs bitkisidir. Genelde ilkbahardan sonbahar sonuna kadar çiçeklenebilirler. Çiçekleri solar solmaz gereksiz dal uzantılarıyla beraber keserseniz daha kısa aralıklarla tekrar tekrar çiçek açar.
Çiçekleri sabah açılır, akşam kapanır. Kuraklığa ve gıdasızlığa dayanıklıdır. Bahçelerde hızla çevreye yayılır. Bazı yerlerde “koyun gözü” ismiyle bilinir.
Çoğaltılması
1- Akdeniz iklimi olan bölgelerde, İstanbul ve Karadeniz bölgesi kıyı illeri gibi ılıman iklimli yerlerde tohumlar sonbaharda ekilir. Yıllarca yaşayabildiği için ılıman bölgelerde çelikle ve kökten ayırma ile de çoğaltılabilir.
Çelikle çoğaltılması yaz sonunda yapılır.
Kökten ayırmayla üretilmesi ilkbaharda veya sonbaharda yapılabilir.
- Kışları sert geçen yerlerde ise kışın öleceğinden dolayı sadece tohumla çoğaltılır. Tohumları ilkbahar başlangıcında ekilir. Daha geç ekerseniz büyük bir ihtimalle sonraki yıl çiçek açacak şekilde gelişir. Soğukta donmaktan koruyabilirseniz gelecek baharda erkenden çiçek açmaya başlar.
Tohumlarının çimlenmesi ve büyümesi çok çabuktur, hızlıdır. Bu yüzden tohumla üretmek kolaydır.
İhtiyaçları
Kumlu veya suyu tutmayan geçirgen toprak ister dense de her toprakta yetişebilir. Bol güneşi sever fakat öğleden sonra aşırı güneşten korunan, öğleden sonra yarı gölgeli olan yerler daha iyidir. Fazla sulanmasına gerek yok; toprağı kurudukça sulanmalı. İlkbahar başında ve yaz ortasına doğru olmak üzere toprağını yılda iki defa gübrelemek daha iyi sonuç verir.
Genel Özellikleri
Güney Afrika’da doğal olarak bulunmaktadır. Çok yıllık veya tek yıllık otsu karakterdedir. İri, çoğunlukla sarı renkte çiçekleri vardır. Haziran ayından itibaren çiçek açar. Sonbahara kadar çiçekli kalır.Akşam saatlerinden sabah saatlerine kadar ve bulutlu havalarda çiçekleri kapanır.
Üretimi
Tohumlar mart ayında atılabilir. Tohumlar ekilmeden önce 1 – 2 hafta 2 – 4 0C sıcaklıkta bırakılırsa, çimlenme daha iyi olmaktadır. Tohum kasalara atılır. Üzeri hafif ve gevşek örtülür. Ayrıca bastırılmaz. Tohum ekiminden bir ay sonra şaşırtma yapılabilir. Tohum ekiminden çiçeklenmeye kadar 3–4 ay geçer. Diğer bir üretim şekli ise çelikle olmaktadır. Yaz aylarında çelikler 3 -5 cm uzunluğunda alınır. 15 – 20 0C’de 10 – 15 günde köklenir.
Ekolojik İstekleri
Güneşli yerlerden, kumlu, geçirgen topraklardan ve az sulanan yerlerden hoşlanır. Besin maddesince zengin topraklarda iyi bir gelişim gösterir. Sıcak iklim bölgeleri dışında kışa dayanıklı değillerdir.
Peyzajda Kullanımı
Özellikle bahçelerde göze çarpacak hafif tepelik ve yüksekçe yerlerde, yol kenarlarında kullanılır. Ayrıca basık ve geniş büyük saksılarda güneş alan kısımlarda kullanılır.
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Pythium deberyanum, Fusarium solani, botrytis, yaprak bitleri, kırmızı örümcek ve
sümüklü böcek karşılaşılan en önemli problemlerdir.
Çiçekleri sabah açılır, akşam kapanır. Kuraklığa ve gıdasızlığa dayanıklıdır. Bahçelerde hızla çevreye yayılır. Bazı yerlerde “koyun gözü” ismiyle bilinir.
Çoğaltılması
1- Akdeniz iklimi olan bölgelerde, İstanbul ve Karadeniz bölgesi kıyı illeri gibi ılıman iklimli yerlerde tohumlar sonbaharda ekilir. Yıllarca yaşayabildiği için ılıman bölgelerde çelikle ve kökten ayırma ile de çoğaltılabilir.
Çelikle çoğaltılması yaz sonunda yapılır.
Kökten ayırmayla üretilmesi ilkbaharda veya sonbaharda yapılabilir.
- Kışları sert geçen yerlerde ise kışın öleceğinden dolayı sadece tohumla çoğaltılır. Tohumları ilkbahar başlangıcında ekilir. Daha geç ekerseniz büyük bir ihtimalle sonraki yıl çiçek açacak şekilde gelişir. Soğukta donmaktan koruyabilirseniz gelecek baharda erkenden çiçek açmaya başlar.
Tohumlarının çimlenmesi ve büyümesi çok çabuktur, hızlıdır. Bu yüzden tohumla üretmek kolaydır.
İhtiyaçları
Kumlu veya suyu tutmayan geçirgen toprak ister dense de her toprakta yetişebilir. Bol güneşi sever fakat öğleden sonra aşırı güneşten korunan, öğleden sonra yarı gölgeli olan yerler daha iyidir. Fazla sulanmasına gerek yok; toprağı kurudukça sulanmalı. İlkbahar başında ve yaz ortasına doğru olmak üzere toprağını yılda iki defa gübrelemek daha iyi sonuç verir.
Genel Özellikleri
Güney Afrika’da doğal olarak bulunmaktadır. Çok yıllık veya tek yıllık otsu karakterdedir. İri, çoğunlukla sarı renkte çiçekleri vardır. Haziran ayından itibaren çiçek açar. Sonbahara kadar çiçekli kalır.Akşam saatlerinden sabah saatlerine kadar ve bulutlu havalarda çiçekleri kapanır.
Üretimi
Tohumlar mart ayında atılabilir. Tohumlar ekilmeden önce 1 – 2 hafta 2 – 4 0C sıcaklıkta bırakılırsa, çimlenme daha iyi olmaktadır. Tohum kasalara atılır. Üzeri hafif ve gevşek örtülür. Ayrıca bastırılmaz. Tohum ekiminden bir ay sonra şaşırtma yapılabilir. Tohum ekiminden çiçeklenmeye kadar 3–4 ay geçer. Diğer bir üretim şekli ise çelikle olmaktadır. Yaz aylarında çelikler 3 -5 cm uzunluğunda alınır. 15 – 20 0C’de 10 – 15 günde köklenir.
Ekolojik İstekleri
Güneşli yerlerden, kumlu, geçirgen topraklardan ve az sulanan yerlerden hoşlanır. Besin maddesince zengin topraklarda iyi bir gelişim gösterir. Sıcak iklim bölgeleri dışında kışa dayanıklı değillerdir.
Peyzajda Kullanımı
Özellikle bahçelerde göze çarpacak hafif tepelik ve yüksekçe yerlerde, yol kenarlarında kullanılır. Ayrıca basık ve geniş büyük saksılarda güneş alan kısımlarda kullanılır.
Karşılaşılan Önemli Hastalık ve Zararlılar
Pythium deberyanum, Fusarium solani, botrytis, yaprak bitleri, kırmızı örümcek ve
sümüklü böcek karşılaşılan en önemli problemlerdir.
