Karamuk Fidanı Barberry Berberis, Saksıda

DÜNYADA VE TÜRKİYE'DE YETİŞTİĞİ YERLER

 

Berberidadaceae familyasından olup 200 türü vardır.

Ormanların açıklık yerlerinde ve çitlerde yetişen, yaz kış yeşil veya yazın yeşil dikenli çalı formunda dikenli bir ağaççıktır.

Kuzey Yarımküre’nin ılıman bölgelerinde ve Avrupa’da sıkça görülür. Yazın yeşil olanlar Asya, Avrupa ve az miktarda Kuzey Amerika’da, herdem yeşil olanlar Orta ve Güney Amerika’da doğal olarak bulunurlar. Ülkemiz de ise İstanbul ve Trakya’da,değişik bir tipi de Karadeniz bölgesinde, yazın yeşil olan bazı türler doğal olarak yaşamaktadır.

 

BİTKİSEL ÖZELLİKLERİ

Kadıntuzluğugiller familyasının örnek bitkisidir. Mayıs-Haziran ayları arasında, sarı renkli, kokulu çiçekler açan, 1–3 m boyunda, dikenli, çalı görünüşünde, seyrek ormanlarda yetişen bir ağaçtır. Kökü acı, yaprakları ve meyvesi tatlıdır.

Yaprak dizilişleri sarmal, tek veya buket halindedir.Yaprakları açık yeşil renkli, oval biçimli, kısa saplı , derimsi yapılı, kenarları kızılımsı renkli, batıcı ve dişli olur.

Çiçekler salkım veya bileşik salkım, çok az olarak tek tek bulunur. 6 çanak, 6 taç, 6 erkek organ, 1 dişi organa sahiptir. Renkleri sarıdır. Çiçekleri olgunlaşınca, erkek organları çabukça dişi organların üzerine kapanarak tozlaşmayı sağlar. Sonra bu dişi çiçekler kırmızı-siyah renkli, oval biçimli, uruk ve ferahlatıcı tadı olan meyveleri oluşturur. Bitki, bumeyvelerden döktüğü tohumlarıyla çoğalır. Meyve üzümsü, kırmızı-sarı veya siyah renklidir. Kısa sürgünlerin altında, boyları yaprakların yarısı kadar olan 2-3 tohumlu, uzunca, oval şekilli, ateş kırmızı renkte,  vişne renginde olup ekşi bir lezzete sahiptir. Meyvelerinde bol miktarda c vitamini vardır.

Yapraktan değişmiş 3’lü dikene sahiptir.

Odunu karakteristik olarak sarı renklidir.

Berberis’lerin herdem yeşil olan türleri, alaca gölge yerleri, humuslu, nemli, süzek toprakları sever.

Yazın yeşil olan türler ise güneşli olanları sever.Kuru topraklarda da gayet iyi gelişirler.

 

HASADI

Kadın tuzluğu bitkisinin gövde-kök kabukları için; ilkbahar başında ya da sonbaharın sonuna doğru toprağı kazılıp bitkinin kökü çıkarılır ve soyularak kabuğu alınır. Gözde kabukları da aynı dönemlerde bitki soyularak alınır. Bu kabuklar gölgelik bir yerde özenle kurutulur. Kurutulduktan sonra kullanılacak hale gelir.

Yaprakları ilk çıktığı zaman taze iken dalında yenile bilir.Meyveler kızardıktan sonra dalından yenir.