Dal Budama Makası, Kollu

Budama Nedir ?

Yaşlı, kuru, zayıf, hasta ya da bitkinin gelişimini engelleyecek biçimde oluşan bölümlerinin kesilerek ayıklanmasına, bitkiden ayrılmasına budama denir.

Bitkiler çok çeşitli nedenlerle budanabilir. Örneğin meyve ağaçları meyve verimini artırmak ve bitkinin sağlıklı bir biçimde yetişmesini sağlamak için düzenli olarak budanır. Dış mekanda kullanılan süs bitkileri de budanarak çok dallanmaları ya da gereğinden fazla büyümeleri engellenir. Bu tür bitkilere budama yoluyla çeşitli biçimler verilebilir.

Çiçekli bitkilerde budama bitkinin formunu istenilen biçimde oluşturmamızın dışında çiçek verimini de artırır. Ayrıca bütün bitkilerin yaşlılık, hastalık gibi nedenlerle çürümeye başlayan dalları bitki ya da çevresi için tehlikeli olmalarını önlemek amacıyla kesilebilir. Kavak, söğüt gibi yüksek ağaçların trafiğe, elektrik tellerine ve gün ışığına engel olan dalları da budanır.

Budama işleminde yalnızca dallar, yapraklar ve meyveler ayıklanmaz, kökler de budanabilir. Köklerin budanması pek çok ağaçta, özellikle meyve ağaçlarında görülen hızlı büyümeyi önler, meyve verimini artırır.

Ağaçların gelişmesi yavaşlar, daha derli toplu ve düzenli görünürler; gövdeleri de toprağa daha sağlam tutunur.

Budamanın Amaçları

Süs bitkileri yetiştiriciliğinde “her şeyden önce bitki fizyolojisi ve ekolojisine uygun olarak yapılması gereken” budamanın amaçlarını genel olarak şöyle sıralayabiliriz:

• Süs bitkilerinde fizyolojik dengeyi kısa zamanda oluşturmak ve korumak,
• Ağaçtan düşerek yaralanmaya veya maddi zarara yol açabilecek dalları ağaçtan uzaklaştırmak,
• Yolların görüş alanını engelleyen dalları ağaçtan uzaklaştırmak,
• Kurumuş, hastalıklı, kırılmış, birbirini zedeleyip gölgeleyebilecek çapraz şekilde birbirinin üzerine binmiş, aşağıdan çıkmış, baş aşağı sarkmış, simetrisi bozuk, ağacın dengesini bozan, zayıf olan dar açılı dalları kesmek,
• Değişik şekiller verilerek bitkilerin güzel bir görünüm kazanmasını sağlamak,
• Bitkilerde karbon asimilasyonunu (özümleme) artırmak amacıyla ışığın ağaçların iç kısımlarına daha iyi girmesini sağlamak ve yaprak yüzeylerini artırmak,
• Gövde üzerinde ana dalların sayılarını ve dağılışlarını düzenleyerek ağaçların sağlam, düzenli ve dengeli taç oluşturmalarını sağlamak,
• Değişik şekiller verilerek bitkilerin güzel bir görünüm kazanmasını sağlamak,

Kısaca budamada temel amaç, bitki kalitesi ile çiçek kalite ve verimlerini artırmaktır. Süs bitkilerinin budama zamanı türlere göre değişiklik gösterebilir.  Budama için genellikle bitkilerin uyku halinde olduğu ve belli şartlar oluşunca gelişme yeteneğinde olma durumları dikkate alınarak budama zamanı belirlenmelidir.