İklim İsteği
Domates ılık ve sıcak iklim meyvesidir. Soğuklardan çok zarar görür. Sıcaklık -2,-3 ° C düştüğünde bitki tamamen ölebilir. Gereğinden fazla sıcaklık ve nem ise bitkide hastalıkların meydana çıkmasına, sıcak ve kuru rüzgarlarda, fazla miktarda çiçek dökülmesine sebep olur.
Domateslerde normal bir gelişmenin meydana gelebilmesi için, sıcaklığın en az 16-19 ° C'lerde olması denemelerden anlaşılmıştır. Sıcaklık 13 ° C'nin altına düştüğünde olgunlaşmanın geciktiği ve mahsul miktarının çok azaldığı görülmüştür. Domates çiçek tozları 10 ve daha yukarı derecelerde, en iyi olarak 27 ° C civarında istenilen şekilde çimlenerek döllenme yapabilmektedir. Yüksek sıcaklıklarda bitki döllenme yeteneğini ve gelişmesini kaybetmektedir.
Toprak İsteği
Domatesin toprak isteği; kumludan killiye kadar her tür toprakta yetişebilir. Derin, geçirgen su tutma kabiliyeti iyi humus ve besin maddelerince zengin tınlı toprakları sever. Kumlu tınlı topraklarda erken ürün verir. Çorağa oldukça dayanıklıdır. En uygun toprak reaksiyonu pH 6.5 civarındadır.
YETİŞTİRME TEKNİĞİ
Ekim Nöbeti
Kışlık sebzelerden sonra domates ekilebilir. Baklagiller domates için iyi bir ön bitkidir. Domates dikilen bir yere, en az 5 yıl domates dikilmemelidir. Bölge'mizde domatesle nöbete girebilecek bitkiler pamuk ve buğdaygillerdir. En iyi ekim nöbeti; Buğday+2.ürün+Domates şeklinde uygulanabilir.
Toprak Hazırlığı
Domates bitkisi derin köklü bir bitki olduğu için, toprağın derin sürülerek, dikkatle hazırlanması gerekir.
Sonbaharda pullukla derince sürülen tarla ilkbaharda ve uygun tavda yine pullukla sürülür. Sürümle birlikte 2-4 ton yanmış ahır gübresi atmak yararlı olur. Sonra tırmık, tapan veya diskaro çekilerek kesekler kırılır.
Domates yetiştiriciliğinde sıra arası ve sıra üzeri mesafesi çeşidin yer ve sırık olmasına göre değişmektedir.
4.3. Ekim ve Dikim
Ekim yapılırken metrekareye 5-6 gr tohum gelecek şekilde sıravari veya serpme olarak yapılır. Sıravari en iyi yoldur. Ekimden sonra tohumların üzeri 1 cm kadar kalınlıkta harçla örtülür ve hafifçe bastırılarak süzgeçli kovalarla tohumların bulunduğu kısma inecek kadar çimlenme suyu verilir.
Yer domatesi için sıra arası 140-150 cm sıra üzeri 40-50 cm sırık domateslerde ise sıra arası 75-80 cm, sıra üzeri 40-50 cm olacak şekilde dikim yerleri hazırlanmalıdır.
Tohumlar çimlenip 5-6 yapraklı olduktan sonra hazırlanan karıklara 40 cm aralıkla fide çukurlarına son donların kalktığı Nisan ayının ikinci haftasında bu çukurlara fideler dikilir. Dikim, fidelerin 2/3'ü toprağa girecek şekilde yapılır. Daha sonra karıklara can suyu verilir. 3-4 gün sonra kontrol edilerek tutmayan fideler yenilenir.
Gübreleme
Uzunca bir vejetasyon süresi isteyen ve uygun şartlarda üzerinde sayı ve ağırlık itibarı ile bol mahsul bulunan domatesler yetiştirildikleri toprağın besin maddelerince zengin olmasını isterler. Domates yetiştiriciliğinde bilhassa erken mahsul almada fosforlu gübrelerin mühim rol oynadıkları bilinmektedir.
Bölgemizde Şubat ayı içinde önce dekara 2-3 ton iyi yanmış çiftlik gübresi, fosforlu gübre triple süperfosfat formunda ve dönüme 22 kg olarak verilmelidir. Bu gübre dikimle beraber açılan bantlara serpilir. Azotlu gübre amonyum sülfat formunda ve dekara 56 kg olarak serpme şeklinde yarısı dikimle diğer yarısı da birinci sulamadan önce toprağa hafifçe serpilir.
Sulama
Kültür bitkileri arasında bilhassa meyveleri yenen sebzelerde sulama, tohumların çimlenme devresi, gelişme devresi ve nihayet mahsul devresi olmak üzere başlıca üç esas devrede önemli rol oynar.
Domates yetiştiriciliğinde bitkiler üzerinde ilk meyveler görülünceye kadar mümkün mertebe sulamadan kaçınılır. Bu devreye kadar çapa yapılır. İlk meyveler görüldükten sonra sulama önem kazanır ve mevcut şartlara göre uygun periyotlarla yeteri kadar sulama yapılmalıdır. Nihayet olgunluk devresine girip hasat başladıktan sonra bu devrede pratik bir kaide olarak her toplamayı takiben mutlaka su verilmelidir.
Sulama yapılırken mümkün mertebe suyun bitkinin yapraklarına değmemesine özen gösterilmeli yoksa yapraklar çamurlanır ve hastalığa yakalanması kolaylaşır.
Bölgemizde domatesin su ihtiyacı genel olarak şöyle bir dağılım gösterir;
Mayıs ayında 10 gün arayla 3 su
Haziran ayında 7 gün arayla 4 su
Temmuz ayında 6 gün arayla 5 su
Ağustos ayında 7 gün arayla 4 su
Eylül ayında 15 gün arayla 2 su olmak üzere toplam 18 su verilmelidir.
4.6. Bakım
Fideler esas yerlerinde gelişmeye başladığı andan itibaren yaklaşık 2 hafta sonra birinci çapa yapılır. Birinci çapadan 2-3 hafta kadar sonra ikinci çapa yapılır. Yabancı otlar yok edilir. Kaymak tabakası kırılır ve toprağı havalandırmak topraktaki rutubeti muhafaza etmek maksadıyla sıra aralarında birkaç defa çapa yapmak çok faydalıdır.
Ayrıca sulamada su yolu üzerine düşen dallar masura üzerine alınır ve boğaz doldurma işlemi yapılır.
Hastalıkları, Zararlıları ve Mücadelesi
- Bitki Cinsi: Sebze Fidesi
- Bitki Yaşı: 0-1
- Uygun Bölge: Karaman 1063 m
- Uygun Bölge: Bayburt 1555 m
- Uygun Bölge: Aksaray 1228 m
- Uygun Bölge: Zonguldak 10 m
- Uygun Bölge: Yozgat 1317 m
- Uygun Bölge: Van 1728 m
- Uygun Bölge: Uşak 915 m
- Uygun Bölge: Şanlıurfa 527 m
- Uygun Bölge: Tunceli 922 m
- Uygun Bölge: Trabzon 36 m
- Uygun Bölge: Tokat 630 m
- Uygun Bölge: Tekirdağ 28 m
- Uygun Bölge: Kırıkkale 746 m
- Uygun Bölge: Sivas 1313 m
- Uygun Bölge: Siirt 887 m
- Uygun Bölge: Samsun 10 m
- Uygun Bölge: Sakarya 41 m
- Uygun Bölge: Rize 11 m
- Uygun Bölge: Ordu 25 m
- Uygun Bölge: Niğde 1239 m
- Uygun Bölge: Nevşehir 1197 m
- Uygun Bölge: Muş 1334 m
- Uygun Bölge: Muğla 659 m
- Uygun Bölge: Mardin 938 m
- Uygun Bölge: Kahramanmaraş 562 m
- Uygun Bölge: Manisa 79 m
- Uygun Bölge: Sinop 27 m
- Uygun Bölge: Batman 570 m
- Uygun Bölge: Şırnak 1343 m
- Uygun Bölge: Bartın 12 m
- Meyve Tadı: Aromalı
- Kullanım Alanı: Konut Bahçesi
- Kullanım Alanı: Site Bahçesi
- Kullanım Alanı: Apartman Girişi
- Kullanım Alanı: Teras
- Kullanım Alanı: Balkon
- Kullanım Alanı: Su Kenarı
- Kullanım Alanı: Arka Bahçe
- Kullanım Alanı: Ön Bahçe
- Hangi Oda: Bahçe için
- Hangi Oda: Balkon İçin
- Hangi Oda: Mutfak İçin
- Nem İsteği: Nemli
- Kök Durumu: Saçak Köklü Bitki
- Budama İhtiyacı: Budanmaz
- Çiçeklenme Süresi: Kısa Süreli
- Yaprak Kenarı: Loblu
- Yaprak Dizilişi: Almaşlı
- Drenaj İsteği: Nemli Geçirgen
- Drenaj İsteği: Nemli
- Uygun Bölge: Düzce 149 m
- Uygun Bölge: Osmaniye 121 m
- Uygun Bölge: Kilis 660 m
- Uygun Bölge: Karabük 264 m
- Uygun Bölge: Yalova 8 m
- Uygun Bölge: Iğdır 860 m
- Uygun Bölge: Ardahan 1799 m
- Uygun Bölge: Malatya 970 m
- Uygun Bölge: Kütahya 958 m
- Uygun Bölge: Konya 1023 m
- Uygun Bölge: Kocaeli 4 m
- Uygun Bölge: Aydın 92 m
- Uygun Bölge: Artvin 530 m
- Uygun Bölge: Antalya 62 m
- Uygun Bölge: Ankara 905 m
- Uygun Bölge: Amasya 400 m
- Uygun Bölge: Ağrı 1630 m
- Uygun Bölge: Afyon 1012 m
- Uygun Bölge: Adıyaman 701 m
- Uygun Bölge: Adana 25 m
- Saksı Boyutu: Açık Köklü
- Çiçek Periyodu: İlkbahar Başı
- Toprak İsteği: Tınlı
- Toprak İsteği: Geçirgen
- Toprak İsteği: Killi
- Toprak İsteği: Kireçli
- Meyve Periyodu: Yaz Sonu
- Meyve Periyodu: Yaz Ortası
- Meyve Periyodu: Yaz Başı
- Meyve Periyodu: İlkbahar Sonu
- İklim İsteği: Dayanıklı Bitki
- İklim İsteği: Soğuğa Dayanıklı
- İklim İsteği: Sıcağa Dayanıklı
- Işık İsteği: Güneş Sever
- Yaprak Rengi: Yeşil
- Çiçek Rengi: Sarı
- Satış Boyu: 0-10 cm
- Üretim Yöntemi: Tohumdan
- Uygun Bölge: Balıkesir 145 m
- Meyve Rengi: Sarı
- Uygun Bölge: Bilecik 513 m
- Uygun Bölge: Bitlis 1637 m
- Uygun Bölge: Kırşehir 991 m
- Uygun Bölge: Kırklareli 231 m
- Uygun Bölge: Kayseri 1060 m
- Uygun Bölge: Kastamonu 814 m
- Uygun Bölge: Kars 1756 m
- Uygun Bölge: İzmir 9 m
- Uygun Bölge: İstanbul 25 m
- Uygun Bölge: Mersin 18 m
- Uygun Bölge: Isparta 1058 m
- Uygun Bölge: Hatay 89 m
- Uygun Bölge: Hakkâri 1756 m
- Uygun Bölge: Gümüşhane 1174 m
- Uygun Bölge: Giresun 14 m
- Uygun Bölge: Gaziantep 838 m
- Uygun Bölge: Eskişehir 796 m
- Uygun Bölge: Erzurum 1923 m
- Uygun Bölge: Erzincan 1216 m
- Uygun Bölge: Elâzığ 1041 m
- Uygun Bölge: Edirne 50 m
- Uygun Bölge: Diyarbakır 674 m
- Uygun Bölge: Denizli 392 m
- Uygun Bölge: Çorum 822 m
- Uygun Bölge: Çankırı 730 m
- Uygun Bölge: Çanakkale 11 m
- Uygun Bölge: Bursa 238 m
- Uygun Bölge: Burdur 963 m
- Uygun Bölge: Bolu 741 m
- Uygun Bölge: Bingöl 1159 m
Yorum Ekle